De barsten zaten nog in de ramen.

Nog maar kort geleden werd datzelfde Capitool bestormd door fanatici die weigeren zich neer te leggen bij de uitslag van de verkiezingen. De barsten zaten nog in de ramen. Daarmee was de bestorming van het Capitool óók een aanslag op de democratie. Dat maakte de inauguratie vandaag tot een beladen, maar juist ook des te belangrijker moment. Een moment waarvan iedereen vastbesloten is: dit zal doorgaan. Een ritueel dat laat zien dat een stabiel bestuur en een sterke volksvertegenwoordiging niet wijken voor geweld, onzekerheid en oproer.

Washington, Stadskanaal

De stap van Washington naar Stadskanaal is een stuk kleiner dan je zou denken. Want precies op de dag dat de Amerikanen Biden als hun president kozen, namelijk 3 november 2020, droeg de gemeenteraad van Stadskanaal Klaas Sloots voor als burgemeester. Ik vind het een prachtig toeval dat Biden en Sloots op dezelfde dag worden beëdigd.

Een tijd waarin mensen de meest bizarre complottheorieën geloven.

Nee, Stadskanaal is geen Washington. Toch leven ook wij in dezelfde angstige, onzekere tijd, vanwege corona. Een tijd met harde meningen. Een tijd met korte lontjes. Een tijd waarin mensen de meest bizarre complottheorieën geloven. Een tijd met veel stil verdriet. Van mensen die vrezen voor hun baan of bedrijf. Van jongeren die niet naar school kunnen of geen stage kunnen lopen. Die hun toekomstperspectief zien verdampen. Van mensen die eenzaam zijn, het contact met dierbaren zo missen. Of met hun collega's. Of met hun klasgenoten, de meester of de juf. De avondklok, die vanmiddag werd afgekondigd, maakt dat echt niet beter.

Rituelen

Volgens de Tilburgse theoloog Erik Borgman leren rituelen ons wat we moeten doen als we niet meer weten wat we moeten doen. Maar corona maakt zelfs onze rituelen kaal. Beperkte begrafenissen. Huwelijken met amper bruiloftsgasten. Lege kerken. Het voelt kil en afstandelijk. En veel mensen hebben daar last van.

De beëdiging en installatie van een burgemeester is een ritueel. Een initiatierite. Toch is het goed om de beëdiging en installatie van Klaas Sloots ondanks corona per se nú laten plaatsvinden, vlak na het ingaan van zijn benoeming. Omdat het nu betekenisvol is. Het werk van gemeenteraden, Provinciale Staten en de Tweede Kamer moet altijd doorgaan, juist in moeilijke tijden.

Maar het is essentieel dat volksvertegenwoordigingen doorgaan met hun belangrijke werk.

In al die strikte wetsteksten die massabijeenkomsten verbieden en beperken, wordt altijd een uitzondering gemaakt voor parlementen. Die moeten zich natuurlijk wel gedragen - Stadskanaal doet dat onberispelijk. Maar het is essentieel dat volksvertegenwoordigingen doorgaan met hun belangrijke werk. De gemeenteraad van Stadskanaal doet daarin niet onder voor de Tweede Kamer. Vormgeven aan de democratie. En daarmee aantonen dat die sterker is dan bestormers in Washington of corona in Stadskanaal.

Geknipt

Juist nu laat deze publieke beëdiging en installatie aan de inwoners van de gemeente zien dat de nieuwe burgemeester er is en er voor hen zal zijn. Dat hij getrouw zal zijn aan de Grondwet die er is om zijn inwoners te beschermen. Dat hij de wetten zal nakomen. En dat hij zijn plichten als burgemeester naar eer en geweten zal vervullen.

Dat is een mooie, maar ook een zware verantwoordelijkheid. De vertrouwenscommissie heeft in Klaas Sloots degene gezien die daar geknipt voor is. Hij paste naadloos in de profielschets. Het is mooi als je met dat vertrouwen begint. En ik begreep dat de vertrouwenscommissie dat in hem zag. Een aantal factoren maakt hem geschikt voor de taak die voor hem ligt.

Als je geschiedenis je kan helpen bij het vormgeven van je toekomst, dan heb je mazzel.

Allereerst natuurlijk het feit dat zijn roots hier liggen. ‘Ik kom hier thuis’, zei Klaas Sloots daar zelf over. Hij groeide als kind dan wel op in Gasselternijveen, Drenthe, maar vooruit…. Uit eigen ervaring weet ik dat dat geen onoverkomelijk bezwaar hoeft te zijn. Mijn moeder komt uit Gieterveen, maar mijn ooms en tantes wonen sinds mensenheugenis in Stadskanaal. Dus kennelijk is het niet zo ingewikkeld om de Semslinie over te steken en dan toch te gedijen. Als je geschiedenis je kan helpen bij het vormgeven van je toekomst, dan heb je mazzel. Grensontkennende samenwerking is voor Klaas Sloots een peulenschil. 

Diender

Het komt vaker voor: politiemensen die burgemeester worden. En misschien is dat zelfs wel de gedroomde vooropleiding voor het burgemeesterschap. Agenten worden opgevoed met artikel 3 van de Politiewet. Daar staat dat de politie moet zorgen voor de ‘daadwerkelijke handhaving van de rechtsorde en het verlenen van hulp aan hen die deze behoeven.’

‘Diender’: eigenlijk niet zo’n gek woord! Het zou zomaar de eerste zin van een geslaagde profielschets kunnen zijn. Met name dat laatste – ‘het verlenen van hulp aan hen die deze behoeven’ – past prachtig bij wat je als burgemeester voor de inwoners van je gemeente kunt betekenen. 

belangstellend en innemend, verbindend en bereid om hard te werken

Daarnaast brengt Klaas Sloots natuurlijk bestuurlijke ervaring mee als wethouder in Zwolle. Daarnaast is hij belangstellend en innemend, verbindend en bereid om hard te werken. Al die eigenschappen samen maken hem tot een veelbelovende burgemeester.

Zwolle, Stadskanaal

En dat komt goed uit. Want er ligt geen makkelijke taak op Klaas Sloots te wachten. Stadskanaal is geen Washington, zei ik. Maar het is ook geen Zwolle. Want in Zwolle, dat weten we in Stadskanaal, gaat alles vanzelf! Hier in Stadskanaal heb je in elk geval niet op alle terreinen de wind mee. Voor het eerst heeft de gemeenteraad een niet-sluitende begroting vastgesteld. Omdat het anders niet meer lukt: ‘het verlenen van hulp aan hen die deze behoeven.’

Sociale zekerheid is een grondrecht! Dat is een opdracht voor de héle overheid.

Het vet is van de botten, de rek is eruit. En de staat moet in de benen komen om te verzekeren dat gemeenten hun meest kwetsbare inwoners kunnen helpen. Sociale zekerheid is niet zomaar een woord. Het is een belofte. Het is de belofte dat we je niet laten barsten als je hulp nodig hebt. Sociale zekerheid is een grondrecht! Dat is een opdracht voor de héle overheid.

Het is ook een opdracht voor de burgemeester. Voor Stadskanaal is het in deze moeilijke situatie belangrijk dat de nieuwe burgemeester stáát voor de belangen van de inwoners. Dat hij de boel bij elkaar houdt, verbindend en vruchtbaar optreedt. Niet alleen binnen de gemeente, naar de raad en de inwoners, maar ook daarbuiten, naar andere overheden.

Maar één eis

Ik denk dat je dat kunt, beste Klaas. Ik kijk ernaar uit met je te mogen samenwerken. Met jou heeft Stadskanaal weer een kroonbenoemde burgemeester. En ik zeg dat met grote waardering voor de rol die Yvon van Mastrigt en Froukje de Jonge hier als waarnemer hebben gespeeld. Maar kroonbenoemd is toch echter. Samen gaan jullie nadenken over en werken aan een duurzame en gezonde toekomst voor de gemeente en haar inwoners. Ik wens jou, jouw gezin én Stadskanaal veel succes en een goede tijd toe met elkaar.

De Gemeentewet stelt ook maar één eis voor de installatie van de burgemeester. Natuurlijk mooi en belangrijk wat we doen met een hamer en een ambtsketen. Maar de wet schrijft niet meer voor dan dat de burgemeester de ambtseed aflegt. Ten overstaan van de raad. En in handen van de commissaris.

voor het grote scherm met alle raadsleden die van een afstand meekijken

Joe Biden heeft inmiddels in Washington zijn ambtseed afgelegd. Hoog tijd dat Klaas Sloots dat nu in Stadskanaal ook gaat doen. Ik nodig hem daarom uit voor het grote scherm met alle raadsleden die van een afstand meekijken, zoals ik hem officieel kan beëdigen als burgemeester van Stadskanaal. Ik lees hem de formule voor. En hij beantwoordt die: "Zo waarlijk helpe mij God almachtig!"