Als waar is dat een halve waarheid erger is dan een hele leugen, dan bevind ik me op gevaarlijk terrein. Ik heb bij de installatie van de nieuwe Staten gezegd dat dit de oudste Statenzaal van het land is. Al ruim vier eeuwen in gebruik. Maar dat is maar gedeeltelijk waar.
Want toen (na ruim 250 jaar) Thorbecke in 1850 kwam met een Provinciewet, is de boel hier compleet vertimmerd.
Verkiezingen zijn in elke democratie een hoogtepunt. Het is het moment waarin politici hun positie in handen leggen van kiezers. En daar hangt voor kiezers én gekozenen veel van af.
Vlog met een terugblik op verkiezingsmaand maart
Hij was er elke vergadering van het College bij. En zorgde ervoor dat die vergadering goed was voorbereid, dat de stukken klopten en dat de besluiten van het College goed genoteerd werden. Voor mij, maar ook voor de gedeputeerden en veel medewerkers op het provinciehuis, was hij mister GS-vergaderingen. Een instituut. Een man die door medewerkers werd gevreesd. Want als hij met zijn rode mappen langs kwam, had je je stukken niet goed aangeleverd. ‘Daar is Harry, wegwezen’!
Vriendelijk maar zeer beslist checkte hij alles wat er op de GS agenda stond. En zo leidde hij bijna onzichtbaar elke GS-vergadering in goede banen.
Maximum laadvermogen. De Statenzaal is mooi vol. Daar ben ik blij mee. Zo nu en dan nodig ik een spreker uit om zijn of haar deskundigheid met ons te delen. Het helpt ons om ons normale werk in een ander perspectief te zien. Groningen met een andere bril. De spreker van vandaag is gewend aan groot en geïnteresseerd publiek. Dus het is mooi dat hij onder zijn gehoor flink wat mensen treft die werken voor de provincie Groningen. Ambtenaren, meestal, maar ook veel nieuwe statenleden.
Dames en heren, Beste Statenleden,
Hartelijk welkom in de Statenzaal. De oudste van het land. Een plek waar al ruim vier eeuwen lang verschillen van mening worden opgelost door te praten. Vier eeuwen lang zochten hier vertegenwoordigers van Stad en Ommelanden naar de beste oplossingen voor Groningen. Ze hadden er zelf uitstekende ideeën over, maar hier moest het tot een gedragen besluit komen. En vier eeuwen lang groeide hier de democratie. Volksvertegenwoordigers kon je de eerste Statenleden nauwelijks noemen. En u bent dat voluit.
Dit is ‘de dag die je wist dat zou komen’. De laatste dag van Provinciale Staten in deze samenstelling. Nieuwe volksvertegenwoordigers staan klaar. We controleerden zonet hun geloofsbrieven. Provinciale Staten hebben 43 leden. 28 daarvan stoppen. Dat is twee van de drie. Die score haalden we nog niet eerder. Ja, in 2007 stopten er 31 statenleden. Maar toen gingen we terug van 55 naar 43 statenleden. Maar daarna, bij de ´normale´ wisselingen in 2011 en 2015, namen de Staten afscheid van 24 en 22 leden.
Het nieuws van vandaag is dat de Partij voor de Dieren overweegt een hertelling van de stemmen aan te vragen. Ik begrijp dat goed. Het is natuurlijk hartstikke zuur wanneer je donderdagmiddag bij de prognose op basis van 100% van de getelde stemmen op twee zetels staat, maar bij de definitieve telling blijkt dat het toch één zetel wordt. En vermoedelijk is het verschil tussen wel en geen restzetel maar enkele tientallen stemmen groot.
Gisteravond stond er ook een lijsttrekkersdebat op het programma. Maar dat wilden we niet laten doorgaan. Dat zou ongepast zijn, in het licht van de gebeurtenissen in Utrecht. Politieke partijen maakten bekend dat ze hun campagne hadden stilgelegd. En wij besloten dat het verkiezingsdebat gisteravond niet zou doorgaan. Ondertussen ging RTV Noord door met opbouwen en repeteren. Want misschien zou voor vanavond een ander besluit worden genomen.
Het is precies vier jaar geleden. We woonden in Utrecht en ik was niet zo erg bezig met de Statenverkiezingen. Ik wist heus wel dat ze er waren. Er stond een groot verkiezingsbord vlakbij ons huis. Maar ik dacht er niet dagelijks aan, zoals nu. De gemeente liet de stempassen en de kieslijst bezorgen. En ik vouwde de kieslijst open.
Wat voelde ik me dom toen ik mezelf erop betrapte dat ik zocht naar de lijsttrekkers voor de Eerste Kamer. Ik wist heus wel hoe het zat: de Eerste Kamer wordt indirect gekozen door alle Nederlandse Statenleden. Maar de landelijke media brachten alleen de ‘lijsttrekkers’ voor de Eerste Kamer in beeld. En ik was de provincie vergeten.
1990. Ik was bijna afgestudeerd en werd lid van de gemeenteraad van Groningen. Het zorgde meteen voor een flinke studievertraging. Maar die kwam ook nog door iets anders. Ik had in die tijd mijn eerste computer – zo’n langzame met een monitor die alleen groene pixels had. En daarop speelde ik eenvoudige computerspelletjes. Driedimensionaal Tetris was mijn favoriet. En ‘Simcity’, een simulatiespel waarin je je eigen stad bouwde, wegen en electriciteit aanlegde, en bestuurde. Het liep meestal slecht af: de stad ging failliet, de maffia nam het over of een ‘angry mob’ onder aanvoering van je moeder kwam je uit het stadhuis halen.
