Er was een goede reden voor het hele kabinet om af te treden. Dat was een rapport met de titel ‘Ongekend onrecht’. Ministers, ambtenaren, de Tweede Kamer en zelfs rechters hadden mensen niet geholpen en beschermd, maar onbegrijpelijk onrecht aangedaan.

Sociale zekerheid is een belofte

De toeslagenaffaire staat niet op zichzelf. ‘Sociale zekerheid’ is meer dan een woord. Het is een belofte. Het is de belofte dat we je niet laten zakken als je je niet op eigen kracht kunt redden. Maar veel te veel mensen hebben het anders ervaren. Die hebben meegemaakt dat het maar de vraag is of je hulp krijgt als je die nodig hebt. Of je nu werk zoekt. Hulp zoekt voor je kind. Schulden hebt. Een huis nodig hebt. Of gewoon niet alles meer zelf kan.

‘Sociale zekerheid’ is een grondrecht. En het rijk was dus niet van de zorgen af, toen het gemeenten verantwoordelijk maakte voor zorg, voor steun en voor werk. En het rijk was minder slim dan het dacht toen het eerst een flink deel van het budget afhaalde. Want inwoners van elke gemeente in Nederland moeten er zeker van zijn dat ze hulp krijgen als ze die nodig hebben.

Ongekend onrecht

En dat lukt niet meer. Want gemeenten in heel Nederland lopen leeg op ‘het sociale domein’. Het is niet overal even erg. In onze regio wonen veel meer mensen die hulp nodig hebben. En ook zij hebben recht op sociale zekerheid.

De situatie is nijpend. En het rijk kan zich er niet van af maken met de tekst dat dit een probleem is voor gemeenten. “Er zit een lek in de boot, maar het is gelukkig niet aan onze kant!” De overheid is aan zet. De hele overheid. Het is ook hier ‘ongekend onrecht’ als de staat de andere kant opkijkt.