Maar als ik ergens anders in Nederland ben, bijvoorbeeld in Den Haag, dan vertel ik graag hoe wij werken aan de toekomst van Nederland. Dat in Groningen de toekomst al is begonnen.

Om die uitspraken te illustreren, vertel ik soms hoe ver we hier zijn met waterstof. Dat we klei uit de Dollard gebruiken om dijken aan te leggen die ons beter tegen het water beschermen. Dat we slib uit diezelfde Dollard uitrijden over de akkers, omdat de mineralen in dat slib goed voor de bodem is. Of ik vertel over de grensverleggende activiteiten van onze kennisinstellingen.

De lijst is lang te maken. Maar als ergens blijkt dat de toekomst in Groningen al is begonnen, dan is dat vandaag in Veendam. Bij de start van de bouw van de testbuis van de hyperloop.

René Paas spreekt bij het hyperloopdevelopmentprogram

Zo'n buizenpost

Toen eind 2019 bekend werd dat het bedrijf Hardt Hyperloop zich deels in Groningen wilde vestigen, hoorde je twee geluiden. Het ene was enthousiast. Mooi dat Groningen zich hiervoor in de kijker had gespeeld. 

Het andere geluid was: zo'n buizenpost om mensen en goederen te vervoeren… Als dat al zou kunnen, dan had het al lang bestaan. Wat een dommeriken, die Groningers, dat ze daar ingetuind zijn!

Maar zie. Vandaag begint de bouw van een testcentrum. De testen hier moeten duidelijk maken of de techniek om capsules door een buis te laten gaan, goed werkt. En of het beter wordt als je de techniek nog een beetje verandert. Wat in Veendam specifiek wordt getest, is de werking van de baanwissels.

Het mooie is: het bestaat al. Of: bijna.

Als het al kan, zeiden de sceptici, dan had het al bestaan. Het mooie is: het bestaat al. Of: bijna. Want in China is er intussen een succesvolle test met 50 kilometer per uur geweest. De Chinese overheid werkt nu aan een route tussen Shanghai en Hangzhou. Een traject van 179 kilometer.

Intussen is in India een tender uitgeschreven van 1 miljoen euro voor een proef. En in Italië gebeurt iets soortgelijks, maar dan voor 4 miljoen euro, een route in Venetië.

Dit testcentrum in Veendam maakt deel uit van het European Hyperloop Centre. En waar ik 'European' zeg, moet ik daar direct achteraan zeggen dat naast al die Europese partners ook Indian Railways aanhaakt. Want de aandrijftechniek die hier wordt toegepast, wil India graag ook gebruiken.

Ruim denken

Natuurlijk, dit is langebaanwerk. Het duurt nog wel even voordat heel Nederland hyperloopt. Het wordt vast weer heel anders dan we denken. Maar vandaag maken we een begin. En de volgende stap hier is een serieuze proef, liefst in Groningen zou ik zeggen, om personen te vervoeren. Mijn idee: leg het traject voor deze proef hier in het Noorden aan. Liefst op een plek waar we wat aan hebben, bijvoorbeeld in het verlengde van de Lelylijn. Je kunt je zelfs voorstellen dat de verbinding met Scandinavië wordt aangelegd met hyperlooptechniek.

Te fantastisch? Ooit stond op de GADO-bussen de leus: 'een wijde blik verruimt het denken'. Nog altijd kunnen wij hier gelukkig wijd blikken. En als we ruim denken, en ervan uitgaan dat hyperloop de toekomst heeft - of beter: de toekomst is - dan zie ik een toekomst waarin de snelwegen in ons landschap zijn verdwenen. Er meer plek is voor landbouw, voor natuur. Voor het goede leven. Goed verbonden. Waarbij vervoer van mensen en goederen geen geluidsoverlast of fijnstof meer oplevert. Ik vind dat een aantrekkelijk idee.

Alsof we ons paard inruilen voor de raceauto van Max Verstappen.

Op dit testplatform gaan niet alleen de slimme jongens en meisjes van Hardt Hyperloop, van de TU Delft of een buitenlandse technische universiteit aan de slag. Er is ook plek - lees tijd - ingeruimd voor de slimme projecten van studenten van de Hanzehogeschool. Daarmee is dit centrum niet een eiland, maar het staat voortdurend in verbinding met kenniscentra.

Ik begrijp dat er in het Forum een tentoonstelling komt die laat zien hoe het werkt. En wat er kan. Hoe je straks in een wagon voor zeg 60 mensen via een hoofdroute per hyperloop naar Utrecht kan. En daarna overstapt naar het centrum. Op de hoofdroute ga je waanzinnig snel. Dat stukje naar het centrum gaat natuurlijk wat rustiger. Ik vind zo'n tentoonstelling in het Forum een goed idee. Want dit gaat niet om een omschakeling van een brandstofauto naar een elektrische auto. Dit is echt een schaalsprong als het gaat om denken en doen. Alsof we ons paard inruilen voor de raceauto van Max Verstappen.

Het is niet alleen de kunst om iets technisch mogelijk te maken. Het is ook zaak dat inwoners van ons land kunnen wennen aan de mogelijkheid dat dit de toekomst is. Je moet je een betere toekomst kunnen voorstellen, voordat je haar kunt realiseren.

Dus vandaag zetten we een grote stap. We verbinden onszelf met de toekomst. En laten zien dat de toekomst al lang is begonnen. Hier, in Veendam.

Groot nieuws in Veendam (Foto: hyperloopdevelopmentprogram)