Vandaag opende in Groningen een gebouw van glas, staal en ambitie: het Feringa Building. Een broedplaats voor bèta-talent, technologie en toekomstgericht onderzoek. In aanwezigheid van Prins Constantijn. En van de naamgever natuurlijk. Want het gebouw is vernoemd naar iemand die gewoon nog door de gang kan lopen. Ben Feringa leeft – en hoe.
Dat een gebouw dat je naam draagt nog tijdens je leven: dat overkomt prinsessen en koninginnen (m/v). Maar verder alleen mensen die niet alleen iets uitzonderlijks hebben gepresteerd, maar die ook een uitzonderlijke indruk achterlaten. Levende legendes.
En dat schept vandaag voor mij een probleem.
Feringa’s Nobelprijs was meer dan een kroon op zijn werk. Het was een signaal aan studenten, collega-wetenschappers, beleidsmakers: het kan. Hier, aan de universiteit van Groningen, kun je werken op het hoogste niveau. Je kunt de grenzen van het weten oprekken, en de wereld verbaasd achterlaten.
Huldiging
Wat me fascineert, is niet alleen Feringa's ontdekking van moleculaire motoren. Het is de manier waarop hij altijd de mensen om zich heen groter maakt. Zijn studenten, zijn promovendi, zijn collega’s – ze worden allemaal een beetje Feringa als ze met hem werken. En hij zet ze altijd op een podium. Hij is een voorbeeld waar je anderen mee vergelijkt.
Toen ik de gouden roeisters van Gyas mocht huldigen, noemde ik ze “de Ben Feringa’s van Gyas.” En dat schept vandaag voor mij een probleem. Want als zij ‘de Ben Feringa’s zijn’, hoe noem ik Ben Feringa zelf dan?
Laten we het isgelijkteken maar letterlijk nemen. Dan is Ben Feringa dus de meest olympische wetenschapper die we hebben. Ik geloof niet dat hij roeit. Maar hij bedrijft topsport op het allerhoogste niveau. Gedreven, vindingrijk, grensverleggend. En als teamspeler: Feringa trekt anderen mee omhoog.
Misschien loopt de volgende Nobelprijswinnaar er al rond
Het nieuwe gebouw, opvallend genoeg in de vorm van een W (een letter die in Ben noch Feringa voorkomt), is nu het kloppend hart van de Faculty of Science and Engineering. Hier wordt gebouwd aan de volgende generatie onderzoekers, ingenieurs, uitvinders. Misschien loopt de volgende Nobelprijswinnaar er al rond – of zit ze nog aan de koffie in de kantine.
Samenwerken
Maar het gebouw is meer dan een architectonisch hoogstandje. Het is een uitnodiging. Het is zo vormgegeven dat het samenwerking uitlokt. Het is mooi om er samen te werken. Over de grenzen van disciplines heen. En dat is nodig ook. Want de problemen van deze tijd – de energietransitie, klimaatverandering, gezondheidszorg – vragen om wetenschappers die over hun eigen schaduw heen stappen. Die techniek verbinden met ethiek. Chemie met biologie. Data met verbeelding.
In Groningen kunnen we dat. En in dit gebouw krijgt die ambitie een thuis. Wat hier gebeurt, raakt niet alleen de stad. Het raakt het land. En regelmatig zelfs de wereld. De Rijksuniversiteit Groningen werkt – zo luidt haar motto – aan de grenzen van het weten. Met het Feringa Building krijgt dat motto opnieuw betekenis. Want kennis is belangrijk, maar durf misschien nog wel meer.
Ik was trots dat ik een handje mocht helpen bij de opening. En terwijl ik in voortreffelijk gezelschap de rode knop indrukte, keek ik in de vrolijke gezichten van de mensen die hier gaan studeren, onderzoeken en werken. Ben Feringa stelde vast dat je in ‘zijn’ gebouw makkelijk kon verdwalen. En hij hoopte zelfs dat dat zou gebeuren. Veel wetenschappelijke successen zijn veroorzaakt door verdwalen. Ik wens de wetenschappers veel succes. En veel plezier. Eén ding is zeker – aan de faciliteiten zal het niet liggen.