Ondernemerschap en vindingrijkheid zitten de familie Knol in de genen. Zoon Durandus werkte op dezelfde manier. En kleinzoon Edwin ook. Energieke en innovatieve mensen, die ondernemerschap combineren met vakmanschap. Want ook Edwin staat nog altijd het liefst zelf met de handen in het deeg.

En daar kom je heel ver mee. Bedrijven komen en gaan in onze provincie. Slechts een enkele wordt honderd jaar oud. Knols Koek is er daar één van. We praten hier over écht oude koek. En dat een bedrijf als Knols Koek honderd wordt, verbaast mij niet. Want honderdjarige bedrijven zijn bijna altijd familiebedrijven. Daar stromen ondernemerschap en liefde voor de zaak door de aderen. En oog voor de lange termijn. Dat maakt ze sterk en solide. Familiebedrijven blijven overeind, wat er ook gebeurt.

Maar Knols Koek is dan nóg weer een buitencategorie. Want het is zoveel méér dan koek. Het bedrijf betekent heel veel voor Groningen. Laten we eens bekijken waar dat in zit. 

Koekenbakkerij

Allereerst betekent Knols Koek kwaliteit. Knols koeken zijn gewoon erg lekker. Elke Groninger smult ervan. Ieder heeft z’n favoriet. Voor de een is dat de noten- of gemberkoek. Voor de ander de oudewijvenkoek, of die met sukade of kandij. Maar allemaal zijn ze smakelijk en met zorg en liefde bereid.

En met grootvaders 'koekbraakmachines'.

Daarmee staat Knols Koek voor vakmanschap. Knols Koek is geen fabriek, zeggen de eigenaren, maar een koekbakkerij. Waar deels nog met de hand wordt gewerkt. En met grootvaders 'koekbraakmachines'. Natuurlijk is het bedrijf met de tijd meegegaan. Maar het recept en de bereidingswijze van de koeken zijn in een eeuw tijd nauwelijks veranderd. Juist dát is de kracht van Knols Koek. Koekbakken is een ambacht dat ze hier tot in de perfectie beheersen.

Ten derde staat Knols Koek voor doorzettingsvermogen. Want een geschiedenis van honderd jaar kent niet alleen hoogtepunten. Twee keer is moest bedrijf letterlijk uit de as worden opgericht. De grote branden in 2010 en 2018 richtten enorme schade aan. De laatste keer moesten de Groningers hun geliefde koek daardoor bijna een jaar missen. Het getuigt van grote kracht en volharding als het je lukt om je bedrijf door zulke moeilijkheden heen te loodsen.

Icoon

Ten vierde is het bedrijf verbindend. En dat kunnen we goed gebruiken. Tegen alle maatschappelijke verscheidenheid en polarisatie in, is er in elk geval één ding dat ons bij elkaar houdt: Grunneger Kouk van Knol. ‘Het goedkoopste gebakje’, zeggen ze zelf. Knols Koek is geen luxe eliteproduct, maar voor iedereen toegankelijk en betaalbaar. Voor thuis bij de koffie, of om cadeau te geven. Ik heb dat zelf met plezier gedaan, toen ik tijdens de covidcrisis – die Knols Koek óók nog eens heeft doorstaan – bij ondernemers in de provincie op bezoek ging. Onder het motto dat zij voor de koffie zorgden en ík voor de koek. Daar kwam ik overal mee binnen!

Knols Koek ís Groningen. Het is knap als je dat als bedrijf weet te bereiken.

Naast verbindend is Knols Koek ook maatschappelijk betrokken. Dat bleek recent, toen er maar liefst 175 mantelzorgers op bezoek kwamen en een rondleiding kregen. Er was gerekend op 25, maar de massale belangstelling was geen enkel probleem. Elke mantelzorger die zich had aangemeld was welkom en kreeg een rondleiding.

Dan nog een laatste kenmerk: icoon van Groningen. Wie zo onverstandig is om buiten de provincie Groningen te gaan wonen, kan erop rekenen dat élk bezoek uit Groningen Knols Koek meeneemt. Dat is mooi. Want voor Groningers in den vreemde voelt Knols Koek als thuis. Vanwege de geur en de smaak. En natuurlijk het logo met d’Olle Grieze. Knols Koek is onderdeel van de Groninger identiteit. Knols Koek ís Groningen. Het is knap als je dat als bedrijf weet te bereiken.

Oude koek

Kwaliteit, vakmanschap en doorzettingsvermogen. Verbindend, maatschappelijk betrokken en icoon van Groningen. Dat alles zit, naast suiker, stroop en roggebloem, gekneed door Knols Koek. En natuurlijk oude koek. Want dat leerde ik toen ik ooit bij het bedrijf op bezoek was. Oude koek is een onmisbaar ingrediënt voor nieuwe koek. Ik vind dat een spannende gedachte, want in die oude koek zit natuurlijk nóg weer oudere koek. Daarmee staan de koeken symbool voor de rest van het leven: al het nieuwe bouwt voort op het oude. Zoals een familiebedrijf honderd wordt.

Want ik heb óók een onderscheiding meegenomen.

Deze eigenschappen maken Knols Koek écht tot iets aparts. Ze zijn ook altijd ín voor iets aparts. Dat bleek bijvoorbeeld toen ze in 1984 met een koek van 5 meter 20 het Guinness Book of Records wisten te halen.

Geheel terecht, en bij een bedrijf dat zich langdurig positief onderscheidt, hoort een onderscheiding. Dat is de aanleiding voor deze feestelijke bijeenkomst. Want ik heb óók een onderscheiding meegenomen. En wel een heel speciale. Want naar aanleiding van de honderdste verjaardag, heeft Koning Willem-Alexander Knols Koek het Predicaat Hofleverancier toegekend.

Andere koek

Ik feliciteer Knols Koek hiermee van harte. Want aan dit Predicaat zijn zware eisen verbonden. Je moet minstens honderd jaar bestaan. Je moet een vooraanstaande positie in de regio innemen. Je bedrijf dient financieel gezond en van onberispelijk gedrag te zijn. Het hele bedrijf wordt binnenstebuiten gekeerd, waarbij talloze mensen en organisaties meekijken. Een zware procedure, die ongeveer een jaar in beslag neemt. Knols Koek heeft dat allemaal glansrijk doorstaan. Er is reden om daar trots op te zijn!

En een heerlijke geur verspreiden over de stad.

Ok. Hofleverancier. Wat betekent dit nu? Het is niet uitgesloten dat vanaf vandaag op Paleis Noordeinde dagelijks Knols Koek bij de koffie wordt geserveerd. Al zou dat natuurlijk best leuk zijn - en waarschijnlijk een verbetering. Andere koek. Het Predicaat is vooral de erkenning dat Knols Koek een heel bijzonder bedrijf is. Dat is voor de Knollen niks nieuws. Maar als de Koning het zegt, is dat wel degelijk andere koek. Vanaf nu is Knols Koek een koek met een Koninklijk tintje!

Ik hoop dat ze het Predicaat Hofleverancier met trots zullen dragen. En dat Knols Koeken nog minstens een eeuw als warme broodjes over de toonbank mogen gaan. En een heerlijke geur verspreiden over de stad. Want Groningen zonder Knols Koek? Dat bestaat niet!