'Safe for democracy'

Toen ik gisteravond net zo verbijsterd als miljoenen anderen zat te kijken naar de bestorming van het Amerikaanse Congres, herinnerde ik me een zinnetje uit de geschiedenisles op de middelbare school: ‘The world must be made safe for democracy.’ Het was het zinnetje waarmee President Wilson in 1917 in hetzelfde gebouw voorstelde om niet langer neutraal te blijven in de Eerste Wereldoorlog.

Hij zou niet de laatste president zijn die in het Congres zou voorstellen om soldaten naar een ver buitenland te sturen om de democratie en de rechtsstaat te beschermen. Zonder de betrokkenheid van de VS was ook de Tweede Wereldoorlog anders afgelopen.

Niet alle pogingen van de VS om elders stabiliteit en democratie te brengen, pakten even gelukkig uit. En een aantal interventies waren zwaar omstreden. Maar het motief dat de Verenigde Staten een bijzondere verantwoordelijkheid hadden voor democratie, vrede en gerechtigheid speelde vaak een rol. In gesprekken met Amerikanen heb ik vaak ervaren dat ze dat ook zelf zo zagen.

‘Safe for democracy’, dat vergt inzet, offers en grote toewijding.

De gebeurtenissen van gisteren hebben vooral een symbolische waarde. Het was duidelijk dat de bestormers ook niet precies wisten wat ze moesten doen, toen ze eenmaal binnen waren. Maar het was een aangrijpend beeld dat duidelijk maakte dat democratie nergens een rustig bezit is. ‘Safe for democracy’, dat vergt inzet, offers en grote toewijding.

Woodrow Wilson zei het zo: “The world must be made safe for democracy. Its peace must be planted upon the tested foundations of political liberty. We have no selfish ends to serve. We desire no conquest, no dominion. We seek no indemnities for ourselves, no material compensation for the sacrifices we shall freely make. We are but one of the champions of the rights of mankind. We shall be satisfied when those rights have been made as secure as the faith and the freedom of nations can make them.