Honderd miljoen ... voor de ideeën van Groningers zelf

Honderd miljoen euro heeft het Nationaal Programma klaargezet voor de ideeën van Groningers zelf voor de toekomst van onze eigen provincie. En een panel van 20 Groningers heeft in de afgelopen maanden hard gewerkt. Ze kregen tientallen projecten en honderden ideeën te verwerken. En het was aan hen om te adviseren over de plannen die het moeten worden. En dus ook over de plannen die het niet zouden halen.

Spectaculair

Daarnaast maakten ze het 'Toukomstbeeld', een soort Gronings Panorama van Mesdag, dat niet het verleden maar de gewenste toekomst in beeld brengt. Het toont zeven Groninger landschappen met visies en doelen voor 2040. En het beschrijft wat we moeten doen om zo'n toekomst dichterbij te krijgen.

'Toukomst' is misschien wel het meest spectaculaire onderdeel van Nationaal Programma Groningen. Op talloze manieren hebben mensen hun ideeën voor de toekomst van Groningen met elkaar gedeeld. En massaal beoordeelden ze de projecten: dragen die bij aan dat idee? Inwoners dienden 900 ideeën in voor Toukomst. Die zijn online 30.000 keer beoordeeld. De site heeft 175.000 bezoeken gehad. Dat zijn ongekende cijfers. Het betekent dat heel veel inwoners enthousiast zijn om mee te doen aan de toekomst van Groningen, hun Groningen. Ons Groningen. 

het grootste laboratorium voor de democratie in Nederland

Al deze activiteit en de omvang van het bedrag maken Toukomst waarschijnlijk tot het grootste laboratorium voor de democratie in Nederland. En ook de vorm waarin de ideeën werden verwerkt - gebundeld tot 60 projecten, beoordeeld door een panel van 20 Groningers - is bijzonder. Het leidde tot een enorme belangstelling uit het hele land en tot een grote betrokkenheid van talloze mensen. Met Toukomst hebben we ervaren dat Groningers gretig zijn om vorm te geven aan hun eigen toukomst. Ze dachten, spraken én deden massaal mee. Wat ben ik blij dat we als bestuur, dankzij de inzet van zoveel Groningers, nu het advies van het Toukomstpanel in handen hebben.

Schitterend leesvoer

Die reservering van 100 miljoen, dat is natuurlijk gemeenschapsgeld. Gelden er dan geen regels? Natuurlijk wel. Het panel kreeg voor de beoordeling van de Toukomstprojecten dezelfde voorwaarden mee waaraan alle onderdelen van Nationaal Programma Groningen moeten voldoen. Toukomst is immers onderdeel van het Nationaal Programma. Maar daarnaast bedacht het panel ook eigen aandachtspunten en kwam na een flink aantal bijeenkomsten (de meeste digitaal) tot een advies over de projecten die de beste bijdrage leveren aan de toekomst van Groningen.

Ik vind het advies schitterend leesvoer. Het bestaat uit drie hoofdstukken die overeenkomen met de thema’s uit het Toukomstbeeld: Ons Verhoal (over geschiedenis, cultuur en trots), Mien Laand (over het landschap en hoe er meer mensen van kunnen genieten) en Mit Mekoar (over een provincie waarin iedereen een toekomst heeft). Iets meer dan de helft van het totale Toukomstbudget wil het panel reserveren voor twee grote 'parapluprojecten': 'Roemte!' (voor wonen, werken en genieten) en 'Landschapswerkplaats' (voor leefbaarheid, natuur en toerisme). Daarnaast reserveert het panel geld voor grotere en kleinere 'Toukomstprojecten'.

Zullen we het zo maar doen?

Hoe gaat het nu verder? 'Gaat het bestuur dit nu ook echt uitvoeren?', wilde een verslaggever weten. Ik begreep de vraag. En ik kreeg hem al eerder, met een licht wantrouwige ondertoon: de politiek gaat toch niet na al ons werk iets anders beslissen? Maar het bestuur heeft niet voor niets 100 miljoen voor Toukomst apart gezet. Dat deden we omdat we de denkkracht en het enthousiasme van inwoners hoog hebben. En omdat we zo een Nationaal Programma kunnen maken dat echt van ons allemaal is. We gaan dus gewoon doen wat we hebben gezegd. We gaan van de projecten die het panel ons adviseert een samenhangend programma maken. En dat programma voorleggen aan Provinciale Staten, met de vraag: zullen we het zo maar doen?

De politiek gaat toch niet na al ons werk iets anders beslissen?

Zo ver is het nog niet. Het panel zegt: voordat je echt met die projecten aan de slag kunt, moet er nog wel wat gebeuren. Lang niet alles is al rijp om een beslissing te nemen. Dat gaat vanaf nu gebeuren. En ook dat is een kans. Want in een sterk Nationaal Programma versterken de onderdelen elkaar. En daarvoor is het nuttig om de afzonderlijke onderdelen goed op elkaar af te stemmen. Over alle projecten laten we ons adviseren door een commissie van onafhankelijke deskundigen. Onze ervaring is dat projecten van die toets vaak beter worden. Het gesprek gaat dus nog even door. Maar het is een mooi gesprek. Een gesprek over de Toukomst van Groningen.