• ‘Wie wil nog burgemeester worden?’, op open.overheid.nl

En tóch staan er altijd weer mensen klaar die juist zin hebben in die uitdaging. Mensen die houden van het openbaar bestuur. Die zich er als een vis in het water voelen. En die het een eer vinden om boegbeeld te mogen zijn van een gemeente en haar inwoners.

Het Hogeland is erin geslaagd zo iemand te vinden. Hans Broekhuizen staat te trappelen om hier als burgemeester aan de slag te gaan. Hij voldoet volgens de voorzitter van de vertrouwenscommissie aan alle eisen uit de profielschets die de gemeenteraad samen met de inwoners opstelde. Hans is een ervaren bestuurder met een energieke uitstraling. Hij loopt graag voorop, maar zet met evenveel plezier anderen in de schijnwerper. Hij wil zichtbaar zijn, en midden tussen de mensen staan. En hij heeft alles in huis om in de regio een ambassadeur voor Het Hogeland te zijn. Graag feliciteer ik alle Hogelandsters dan ook met deze nieuwe burgemeester!

Terug waar hij weg komt

En het omgekeerde ook. Ik feliciteer ook Hans Broekhuizen. Want Het Hogeland betekent voor hem: thuiskomen. Hans is geboren in Delfzijl. Ging naar school op het Fivelcollege en studeerde aan de RUG. Hij werkte bij de provincie Groningen, wat natuurlijk altijd een streepje voor geeft. Hij maakte een paar uitstapjes naar Friesland, Flevoland en, de laatste jaren, het ‘verre oosten’. Maar die vergeven we hem. Want nu is Hans terug waar hij weg komt. Dat moet een goed gevoel geven.

Toch is thuiskomen niet het hele verhaal. Wie de overstap maakt van Twenterand naar Het Hogeland maakt ook een schaalsprong. Van iets meer dan 34.000 inwoners naar ruim 48.000. Van 3 naar 5 wethouders. En van ruim 100 vierkante kilometer naar meer dan 900. Zelfs als je bedenkt dat bijna de helft van al die bijna honderdduizend bunders bestaat uit water, is het nog steeds een indrukwekkend oppervlak. Bijna letterlijk van Lauwerzee tot Dollard tou. Een grote, interessante gemeente, waar veel aan de hand is. Vrijwel alles wat speelt in de provincie Groningen, kom je tegen in Het Hogeland. Risico’s op het gebied van openbare orde en veiligheid. Dilemma’s rond de ontwikkeling van de zeehavens. De impact van de aardbevingen. Het goed besteden van de gelden van het programma Nij Begun. En niet in het minst: de uitgestrektheid van het gebied. Hans zal aardig zijn best moeten doen om in alle ruim 50 dorpen je gezicht te laten zien.

En tegelijk een wijde blik moeten ontwikkelen. Je kunt in Het Hogeland ver kijken. In de verte zie je altijd een dijk of een wierde. En als je beter kijkt ook fantastische kansen. Die je mee mag helpen verzilveren. Kansen op het gebied van de landbouw, van de visserij en het toerisme. Kansen in de energietransitie. In het verder versterken van verbinding tussen dorpen en buurtschappen. In het bevorderen van ondernemerschap en bedrijvigheid. Het Hogeland is een prachtige, weidse gemeente. Met inwoners die nuchter en eigenzinnig zijn. Maar ook met het hart op de tong. Het landsdeel waar ze de 'richt' en slichte toal' uit het Groninger volkslied hebben uitgevonden. Met de kop d’r veur-houding, die Hans als geboren Groninger ook eigen is.

Hoge verwachtingen

Samengevat: ik zie een heel goede match tussen Hans en Het Hogeland. Geen wonder dat hij hier burgemeester wil zijn. Hij was trouwens niet de enige, want er waren 21 sollicitanten voor deze vacature. Dat ligt keurig op het gemiddelde, zo blijkt uit recente cijfers van het ministerie van Binnenlandse Zaken, naar aanleiding van het al genoemde onderzoek ‘Wie wil nog burgemeester worden?’ 

En nee. De veronderstelling dat nog maar weinig mensen burgemeester willen worden, klopt dan ook niet, aldus de onderzoekers. Wél bevestigen zij het beeld dat het ambt er niet eenvoudiger op is geworden. Je moet kunnen besturen. En een snelle blik op Den Haag leert dat dat niet vanzelf spreekt. Maar inwoners hebben ook hoge verwachtingen van hun burgemeester. Hij of zij is immers in de ogen van de inwoners de baas van de gemeente. En die moet dus leveren, om het eens in modieus politiek jargon te zeggen. 

de burgemeester die alles over zich heen krijgt

Maar de aanwezigen vandaag in de raadzaal in Uithuizen weten beter. Natuurlijk is de burgemeester niet de baas van de gemeente: de gemeenteraad is het hoogste orgaan. En het besturen van een gemeente is bovendien teamwork: 'collegiaal bestuur', als je het sjiek staatsrechtelijk wilt zeggen. Burgemeesters beschikken daarmee lang niet altijd over het gereedschap om aan de verwachtingen van inwoners te voldoen. Maar meestal is het wél de burgemeester die alles over zich heen krijgt, als er iets misgaat in de gemeente.

Dat hoort er dus bij. En uit het onderzoek naar burgemeestersvacatures blijkt dat dat voor de meeste mensen geen beletsel is om te solliciteren. Best veel mensen willen burgemeester worden. Ook Hans Broekhuizen heeft ervaren dat het ambt van burgemeester z’n uitdagingen kent. Maar hij heeft uit volle overtuiging gesolliciteerd op de vacature in Het Hogeland. En Het Hogeland heeft uit volle overtuiging voor hem gekozen. Dat geeft vertrouwen in de samenwerking, die hopelijk Hans én Het Hogeland veel goeds zal brengen. 

Beste Hans,

Ik wens jou, samen met je gezin, en alle inwoners van Het Hogeland, een prachtige toekomst, thuis in het Noorden. Geniet, vrij naar Ede Staal, van de waait en van de hoaver. En van ’t koolzoad in de blui. Van de horizon bie Roanum, vlak noa n dunderbui. Want ‘t is dien laand, dien Hogelaand!

Dan vraag ik Hans om naar voren te komen om hem te installeren als burgemeester van de gemeente Het Hogeland. Ik lees hem de eed voor. Hans zweert, zoals iedereen die een publiek ambt bekleedt, dat hij geen giften of gunsten heeft gegeven of beloofd om benoemd te worden en dat ook nooit zal doen. Hans zweert trouw aan de Grondwet. En dat hij de wetten zal nakomen en zijn plichten als burgemeester naar eer en geweten zal vervullen. Applaus en felicitaties volgen. De ambtsketen wordt omgehangen. Burgemeester Broekhuizen kan aan de bak. 
 

• Krapte op de arbeidsmarkt ook van invloed op burgemeestersvacatures, op rijksoverheid.nl