Jaarverslagen zijn bedoeld om inzicht te verschaffen. Om transparantie te bieden in een ambt dat van nature nooit helemaal openbaar kan zijn. En het concentreert zich op het belangrijkste. Dit jaarverslag krijgt daarom de titel ‘Iets rechtzetten’ mee. De titel is een reactie op het werk van de parlementaire enquêtecommissie naar de gaswinning in Groningen, die in het afgelopen jaar dag na dag in minutieus voorbereide openbare verhoren blootlegde dat de Staat in 60 jaar gaswinning in Groningen maar één belang voor ogen had: dat van de staatskas.
Grootverdiener
Bij besluiten over de hoogte van de gaswinning telde de veiligheid van inwoners niet mee. En toen duidelijk werd dat het niet goed ging met die veiligheid van inwoners, toen wees de Staat naar de NAM. Wie schade had, moest er maar met dit bedrijf zien uit te komen. Het Rijk, grootverdiener in de gaswinning, gaf even niet thuis.
We weten het allemaal: inmiddels is de NAM uit het systeem van schadeafhandeling. En is de Staat, in de vorm van het Instituut Mijnbouwschade Groningen, verantwoordelijk voor de afhandeling van schade. Zoals de Nationaal Coördinator Groningen namens het Rijk bezig is met de versterking van huizen.
Maar de aanpak is daarvan zeker niet minder bureaucratisch geworden. Inwoners worden nog altijd niet royaal, snel een eenvoudig geholpen. Zeker, het gaat ook vaak goed. Maar veel te veel inwoners van onze provincie wachten eindeloos. Raken verstrikt in een door mensen gemaakt doolhof. Tot gekmakens toe.
Pech gehad
Nederland werd schatrijk van Gronings gas. Onze welvaartstaat, de infrastructuur in de Randstad - het is er allemaal van betaald. Maar de rekening is neergelegd bij een paar honderdduizend Nederlanders die de pech hadden dat de gasbel zich onder hun huis bevond.
Het gevoel leeft breed: Nederland heeft iets recht te zetten in Groningen. Dat is, terugkijkend op dit jaar, een boodschap die ik keer op keer heb verteld. Overal in het land. Zeker in Groningen, maar ook in Den Haag. En ook bij de parlementaire enquêtecommissie. En dus ook in dit jaarverslag.