Henk is onze eigen Hiddema

Oud-officier van Justitie Henk Marquart Scholtz zal dat verwijt niet snel krijgen. Want in de cultuur die hij uitdraagt, weet hij zoveel afstand te houden van de rest van de Staten, dat weinig mensen hem zullen ervaren als ‘gelijkvormig’. Ik heb wel eens gedacht ‘Henk is onze eigen Hiddema’, maar we doen een magistraat op leeftijd natuurlijk onrecht als we hem vergelijken met een strafpleiter. Al kan het best zijn dat Marquart Scholtz zich af en toe stiekem aan hem spiegelt!

Lange volzinnen

Henk wordt lid van de Eerste Kamer. Twee weken geleden sorteerde Henk al voor op zijn Eerste Kamerlidmaatschap en ontving ik, hoe kon het ook anders, een voortreffelijk geformuleerde ontslagbrief, waarin hij in de lange volzinnen die we van hem gewend zijn, die niet zuinig zijn met komma’s en die taalkundig altijd precies op hun pootjes terechtkomen, aankondigde dat hij ons gezelschap, waar hij natuurlijk zeer van genoten heeft, inruilt voor een ander ambt. En daarmee voor een andere wereld. Henk zegt het niet, maar ik vermoed het wel: een wereld waarin zo mogelijk nog meer aan mores, stijl en omgangsvormen wordt gehecht dan in Provinciale Staten van Groningen.

waarin de pijpenrekjes voor de leden nog niet zo lang geleden zijn afgeschaft

De Eerste Kamer der Staten-Generaal. De ‘Chambre de Réflexion’, met traditioneel veel aandacht voor de kwaliteit van wetgeving en tegenwoordig wellicht iets te politieke omgangsvormen. Ik kan me trouwens niet voorstellen dat Henk 'aan de overkant', in de cultuur van de Tweede Kamer zou gedijen. Maar ik snap de aantrekkingskracht van dit Hoog College van Staat, waarin de pijpenrekjes voor de leden nog niet zo lang geleden zijn afgeschaft. Een hoger ambt, al hebben alle volksvertegenwoordigingen natuurlijk hun eigen unieke betekenis en zijn ze in die zin gelijk.

Linkse propaganda

Als ik de stijl van Marquart Scholtz moet typeren, dan denk ik: je krijgt de jongens wel uit het studentencorps, maar je krijgt het corps nooit meer helemaal uit de jongens. Er is iemand in ons gezelschap, die zich elke dag realiseert dat aan de rand van het ravijn de mooiste bloemen bloeien. Daar is Henk te vinden. Vaak ook wel met een paar tenen over de rand. Iemand die plezier uitstraalt in het provoceren. En dat in alles doet.

Toen we als aardigheidje aan alle Statenleden de 'Bosatlas van de duurzaamheid' cadeau deden, kreeg hem ik per kerende post terug van het Statenlid Marquart Scholtz. Voorzien van een handgeschreven brief, waarin hij aangaf dat hij deze linkse propaganda niet nodig had om zichzelf een eigen mening te vormen. Ik heb toen spontaan op het internet een t-shirt ‘Kernenergie, Ja, Bitte’ besteld. Maat XL.

Een tikje ruw, maar vaak wel geestig.

Maar ik durfde het niet te geven. We kenden elkaar toen nog niet zo lang. En ik dacht: het kan zijn dat ik de rel daarmee groter maak. En het doet natuurlijk geen recht aan de positie van een Statenlid. En verder vond ik bij nader inzien de heer Marquart Scholtz helemaal geen man voor een t-shirt... Enfin. Bij ons thuis wilde niemand het kledingstuk hebben. Dus dit stuk textiel heeft een einde gekregen met weinig decorum, in de textielbak van de gemeente. Het is wel gerecycled, maar niet echt duurzaam gebruikt.

Ten onrechte. Want hij had het een goede grap gevonden. Henk schrikt er niet voor terug om anderen de maat te nemen, maar kan ook incasseren. Wel horen de vaste luisteraars bij nadere beschouwing een zekere eenzijdigheid in zijn themakeuze. We konden wel een beetje voor Marquart Scholtz aan denken wanneer hij voor de zoveelste keer de fractie van Groen Links met een paar klodders verf portretteerde. Een tikje ruw, maar vaak wel geestig. Provinciale Staten verliezen een scherp en tegelijkertijd humorvol debater én een kritisch controleur van het college. Dat kritische vermogen kregen andere fracties er gratis bij. Of ze het leuk vonden of niet.

Ons Groningen

Scherpte en humor. Het zijn competenties die alle nieuwe statenleden nog maar waar moeten maken in de komende vier jaar. Maar ik ga ervan uit dat Henk als ervaringsdeskundige zijn nieuwe collega's van BBB in de afgelopen maanden goed wegwijs heeft gemaakt in de procedures en mores van deze Staten. En misschien ook zijn voorliefde voor het provoceren heeft meegegeven.

Vier jaar geleden kwamen vijf Statenleden hier binnenmarcheren namens Forum voor Democratie. Henk is de laatste van de vijf. Onderweg verschoot hij van kleur en begon met de eenmansfractie ‘Ons Groningen’. En hij schreef daar ook maar meteen een verkiezingsprogramma bij, in de wetenschap dat de Provinciewet geen tussentijdse verkiezingen kent, dus dat er geen kiezer geïnspireerd door dit programma op Henk zou stemmen.

Nu is Henk ineens met z’n twaalven.

Maar toch was het mooi om de collega-Statenleden te vertellen waar de nieuwe beweging ‘Ons Groningen’ voor stond. Het kan komen door de bijzondere gevoeligheid die mijn ambt met zich meebrengt, maar ik heb dat ‘Ons Groningen’ en erger nog: ‘Wij van Ons Groningen’ altijd beleefd als pluralis majestatis. Want in werkelijkheid was het gewoon Henk in zijn eentje!

Nu is Henk ineens met z’n twaalven. In de grootste fractie van de Staten. Het kan verkeren. En het verkeert ook, want Henk stopt ermee. Gisteren kozen de leden van Provinciale Staten in heel Nederland de Eerste Kamer. Morgen wordt officieel bekend dat Henk namens de BBB is gekozen in de Senaat. Dat is verenigbaar met onze Staten, maar ik snap het dat Henk zich beperkt tot één rol. Ik bedank hem voor zijn inzet voor ons Groningen. En overhandig hem het traditionele, vormelijke en behoorlijk rituele cadeautje namens de Staten. Een tegel met een gedicht. In de wetenschap dat hij dat weet te waarderen.

En ik geef hem - net als iedere verdachte - het laatste woord