Want werk is voor mensen van een enorme betekenis. Als je geen werk hebt, is dat meestal niet je enige probleem in het leven. Het belang van werk is bijna niet te overschatten. De regelmaat. Het inkomen. De collega's. Het idee dat je bijdraagt. Werken doet goed. Het is zelfs voor veel mensen met een kwetsbare gezondheid het beste medicijn. En mensen die trots kunnen zijn op hun werk, zijn vaak gezonder en gelukkiger.
Hartstikke nodig
En dat gebeurt hier. Er is dus alle reden om Wedeka geluk te wensen met zijn gouden jubileum. En daarmee iedereen die bij Wedeka werkt. 50 jaar Wedeka: da's niet niks. Een gouden jubileum. Reden genoeg voor een heel jaar met volop feest.
Natuurlijk is dat niet alleen mooi. Wedeka is de grootste werkgever in deze regio. Dat zegt iets over de economische kracht. En het zegt iets over de toegankelijkheid van de arbeidsmarkt. Want je zou willen dat Wedeka niet nodig is. Dat voor iedereen passend werk is bij andere bedrijven in de omgeving. Daaraan is hard gewerkt. Maar veel mensen blijven aangewezen op een werkplek die speciaal voor hen geschikt is gemaakt.
Dat de brede welvaart hier stijgt.
En daarom is een organisatie als Wedeka al vijftig jaar hartstikke nodig in deze regio. Een streek waar de banen nog altijd niet voor het opscheppen liggen. En niet iedereen in staat is om op eigen kracht, via een baan, bestaanszekerheid op te bouwen. Ik hoop van harte dat het gemeenten, de provincie, het Rijk, bedrijven en het Nationaal Programma Groningen de komende jaren lukt om daar verandering in te brengen. Dat de brede welvaart hier stijgt. En inwoners in sociaal en economisch opzicht een been kunnen bijtrekken. Daarvoor is werk - mijn verleden als voorzitter van een vakbond komt hier nu even bovendrijven - in mijn ogen cruciaal.
Kanaalstreek
Dat besef was er ook vijftig jaar geleden. In 1973. Dat was zeker niet het begin van de sociale werkvoorziening, want die bestond al veel langer. De Centrale Werkplaats Stadskanaal, Werkplaats De Rotonde in Veendam en Hout- en Metaalindustrie Ter Apel werden samengevoegd. Wedeka was geboren.
Tegenwoordig moeten we het even opzoeken, want de naam Wedeka is bij iedereen zo ingeburgerd dat je bijna zou vergeten waar het samengestelde woord voor staat. 'Werkvoorziening de Kanaalstreek'.
Vanaf het begin in 1973 heeft Wedeka een indrukwekkende reis afgelegd en een krachtige naam opgebouwd. Het groeide uit tot een merk. En het creëerde een grote maatschappelijke en economische waarde voor deze regio.
Wedeka had geen vijftig jaar bestaan, als het zich niet voortdurend had weten aan te passen aan de veranderende omstandigheden. In een wereld die voortdurend verandert, is vernieuwing essentieel.
Met vijf gemeenten als moeder ben je soms een eenzame dochter.
Dat valt niet altijd mee. Andere maatschappelijke eisen. Andere wetten. En natuurlijk ook wisselend enthousiasme bij de vijf gemeenten die samen verantwoordelijk zijn voor Wedeka. De gemeenten Stadskanaal, Veendam, Westerwolde, Midden-Groningen en Borger-Odoorn zijn samen eigenaar van Wedeka. Met vijf gemeenten als moeder ben je soms een eenzame dochter. Van iedereen, maar soms ook even van niemand. Raadsleden en wethouders zijn niet altijd even dol op hun gemeenschappelijke regeling. Ze voelen afstand. Ze kijken met argusogen naar de tekorten.
En dan heb je maar een beetje pech nodig, bijvoorbeeld stijgende energielasten of dalende inkomsten, en je hebt niet alleen een financieel probleem, maar ook een politiek probleem. Nog maar drie jaar geleden onderzochten de deelnemende gemeenten in volle ernst of ze niet beter af waren zonder Wedeka. En ook het laatste jaar was volgens het jaarverslag 'een heftig jaar'.
Dan is het de kunst om iedereen dicht bij je te houden. En de juiste keuzes maken. Die keuzes maakt Wedeka ook. De Participatiewet brengt met zich mee dat de instroom van werknemers daalt. Maar Wedeka heeft een belangrijk nieuw doel ontwikkeld. Wedeka is voor steeds meer mensen de brug naar werk. Met programma's als Werkfit, met re-integratie, werkervaringsplekken en met Praktijkleren. Of met de Keuzecarrousel die mensen de kans biedt om ervaring op te doen in de praktijk. Deze activiteiten bieden voor Wedeka ook een mooie basis voor de toekomst.
Gemeenschap
Dat is cruciaal. Want Wedeka is niet alleen een organisatie, het is een gemeenschap van ongeveer 1.500 medewerkers. Een grote en bijzondere werkgever die inwoners in staat stelt om een leven op te bouwen. Om 's morgens op te staan in de wetenschap dat er verderop mensen zijn die op je rekenen. En 's avonds moe maar voldaan thuis te komen. In de wetenschap dat je van betekenis bent geweest. Dan zit je anders op de bank. Dat gevoel, dat gun ik iedereen. Een mensenrecht, inderdaad.
En veel mensen kijken zo naar Wedeka. De betrokkenheid bij de lokale gemeenschappen gaat diep. Veel inwoners ervaren een band met Wedeka. Ze kennen mensen die er werken. Vrienden of familie.
We zijn halverwege het eeuwfeest.
Wedeka is dus niet zomaar een bedrijf. Samen gaat deze regio, gaan deze vijf gemeenten, gaan alle inwoners van deze streek, de volgende 50 jaar tegemoet.
Er is reden om de toekomst met vertrouwen tegemoet te zien. Wedeka kan trots zijn op de volle orderportefeuille. Daar zit muziek in. Er is werk in overvloed. In groenonderhoud, in de kringloopwinkels, en in talloze andere opdrachten.
We vieren vandaag goud voor Wedeka. Reden voor een feest. Maar we vieren een tussenstand. Wedeka is onderweg naar de toekomst. We zijn halverwege het eeuwfeest. Ik wens iedereen die bij Wedeka werkt dat hij nog jarenlang kan opscheppen over zijn prachtige werk. Alle goeds in de volgende vijftig jaar!