Paasrapport april 2021

April was in de nationale politiek een maand waarin het aan de rust van Herman Tjeenk Willink te danken is, dat de formatie überhaupt nog enige voortgang vertoonde. Op de laatste dag van april presenteerde de informateur zijn rapport, waarin hij opriep om over ‘een gemeenschappelijke aanpak van grote problemen’ te gaan praten. Hij wees er op dat ‘de democratische rechtsorde is gebaseerd op vertrouwen en matiging’. Het contrast tussen de brief van de informateur en de kolkende emoties aan het Binnenhof kon niet groter zijn.

Bouwstenen voor een deltaplan

Ondertussen waren ook wij bezig met de kabinetsformatie. We gaven vanuit de noordelijke provincies (inclusief Flevoland) een stevig antwoord op de motie Amhaouch waarin de Tweede Kamer die aandrong op een ‘Deltaplan voor Noord-Nederland’. Die noordelijke ‘bouwstenen’ waren zorgvuldig voorbereid en kwamen goed en krachtig het nieuws. Ook Provinciale Staten reageerden in een extra debat positief op de inzet van de noordelijke overheden, in het volle besef dat dit echt nog niet meer dan goed doordachte bouwstenen zijn. Er moet nog veel gebeuren en zorgvuldig worden voorbereid voordat het deltaplan feitelijk is gerealiseerd.

Ook Provinciale Staten reageerden in een extra debat positief op de inzet van de noordelijke overheden

Deltaplan

Wat staat er in de Bouwstenen? Noord-Nederland wil een kwart van de nationale woningbouwopgave voor zijn rekening nemen. De provincies Groningen, Fryslân, Drenthe en Flevoland kunnen ongeveer 220.000 woningen extra bouwen bovenop de plannen en afspraken die al bestaan. Daarvoor is het nodig dat er een snelle spoorverbinding met de Randstad komt, de Lelylijn, en dat bestaand spoor wordt verbeterd, zoals de Nedersaksenlijn en de IJmeerlijn.

Aan het plan is hard gewerkt, met de portefeuillehouders verkeer en vervoer (Fleur Gräper en haar collega’s) in de voorste linie. En we hopen dat het niet alleen indruk maakt in Den Haag, maar dat de Tweede Kamer en het nieuwe kabinet er mee aan de slag gaan.

Wij kunnen een oplossing bieden voor nationale problemen

Dat zou logisch zijn. Want de Tweede Kamer vroeg in de motie Amhaouch in december 2020 unaniem om een 'Deltaplan voor en van het Noorden'. Een Deltaplan dat er voor zorgt dat Nederland sterker gaat groeien. Wij kunnen een oplossing bieden voor nationale problemen met de bouw van 220.000 extra woningen, bovenop de bestaande 100.000 woningen die zij al willen realiseren. Het gaat om 45.000 voor Drenthe, 80.000 voor Flevoland, 45.000 voor Fryslân en 50.000 voor Groningen. Dat is goed nieuws voor het hele land.

Nederland moet beter verbonden

Maar dat gaat niet zo maar. Noord-Nederland wil dat die nieuwe huizen goed ontsloten worden, door drie majeure investeringen in het spoornetwerk: de Lelylijn als snelle verbinding Randstad-Noorden (met 40 minuten reistijdwinst), verbetering van bestaand spoor (Amsterdam-Almere-Zwolle-Groningen/Leeuwarden en Emmen-Zwolle), en ook de Nedersaksenlijn. Verder benadrukt het plan het belang van ruimte op het spoor tussen Lelystad en Amsterdam om de bereikbaarheid van Almere en Lelystad en daarmee van heel Noord-Nederland te garanderen, onder andere door de aanleg van de IJmeerlijn.

Het kost naar schatting € 9,5 miljard. De baten zijn daar een veelvoud van.

Ik verwacht veel van deze benadering. Ook omdat het een serieuze poging is om Nederland te bezien als één geheel. Niet als de randstad tegen de rest. Door te investeren in de infrastructuur verbetert het vestigingsklimaat en daarmee de economische positie. Het kost naar schatting € 9,5 miljard. De baten zijn daar een veelvoud van. Als de economische potentie van Noordelijk Nederland volledig kan worden benut, dan groeit de waarde van de regionale productie van goederen en diensten met zo’n €24 miljard per jaar. Niet alleen Noord-Nederland profiteert van deze economische groei, maar ook Nederland als geheel.

Enfin. Het lijkt er op dat de inhoudelijke formatie voorzichtig kan beginnen in mei. Hopelijk liggen onze bouwstenen daarbij (zo af en toe) prominent op de tafel. Nederland verdient het!